Gemaal Terwolde
De geschiedenis van dit gemaal begint in 1913 met de opdracht aan ingenieursbureau Van Hasselt en de Koning een stoomgemaal te bouwen aan de Bandijk in Terwolde.
In de loop der tijd bleek de capaciteit van het stoomgemaal niet groot genoeg meer te zijn. Het Technisch Bureau van de Unie van Waterschapsbonden kreeg opdracht een nieuw gemaal te ontwerpen. Het nieuwe elektrische gemaal, gebouwd in 1951, werd ten zuiden van het stoomgemaal gebouwd. Waar de niet meer functionele stoomgemalen veelal gesloopt werden, werd aan de Bandijk gekozen voor het bijbouwen van een nieuw gemaal, waardoor het huidige unieke gemaalensemble ontstond. Het voormalige stoomgemaal werd verbouwd tot dienstwoning voor ‘de machinist’ die het gemaal bediende.